Heç düşündünüzmü, niyə bu qədər çox proqramlaşdırma dili var? Axı hamısı eyni işi görmürmü? Niyə hər şeyi təkbaşına edə bilən bir dil yoxdur?

Həqiqət budur ki, hər bir proqramlaşdırma dili müəyyən bir problemi həll etmək üçün yaradılıb. Bəzi dillər sürət, bəziləri sadəlik, digərləri isə təhlükəsizlik və ya elastiklik üzərində fokuslanır. Ona görə də fərqli dillər fərqli sahələrdə üstünlük qazanır.

Əsas məsələ hansı dili öyrənəcəyiniz deyil, hansı məqsəd üçün hansı dili seçməyinizdir. Gəlin ən məşhur proqramlaşdırma dillərinə və onların istifadə sahələrinə nəzər salaq.

Proqramlaşdırma Dillərinin İki Əsas Kateqoriyası

Proqramlaşdırma dilləri ümumilikdə iki qrupa bölünür:

• Aşağı səviyyəli dillər – Kompüterə birbaşa təlimat verir. Sürətli, lakin yazılması çətindir. (məsələn, Assembly)

• Yüksək səviyyəli dillər – İnsan dilinə daha yaxındır. Yazmaq və oxumaq asandır, amma işləməzdən əvvəl tərcümə mərhələsindən keçdiyi üçün nisbətən yavaşdır.

Bu fərqi birbaşa danışmaqla tərcüməçi vasitəsilə danışmaq arasındakı fərqə bənzətmək olar.

Ən Məşhur Proqramlaşdırma Dilləri və İstifadə Sahələri

Assembly, C və C++ – Performans və Aşağı Səviyyə Nəzarət

• Assembly – Prosessorla birbaşa işləyir. Gömülü sistemlərdə və kritik performans tələb edən proqramlarda istifadə olunur.

• C – Müasir dillərin “atası” sayılır. Sistem proqramlaşdırmasından oyun mühərriklərinə qədər geniş istifadə olunur.

• C++ – C dilinin obyekt yönlü inkişaf etmiş versiyasıdır. Böyük layihələr və oyun inkişafı üçün uyğundur.

Java və Kotlin – Korporativ Sistemlər və Android

• Java – “Bir dəfə yaz, hər yerdə işlət” prinsipi ilə tanınır. Android tətbiqləri, bank sistemləri və iri şirkət proqramlarında güclüdür.

• Kotlin – Daha qısa və təmiz sintaksis təklif edir, Java ilə tam uyumludur. Yeni Android layihələrinin əksəriyyəti artıq Kotlinlə yazılır.

Swift – iOS və Apple Ekosistemi

• Swift – Apple tərəfindən iPhone, iPad və Mac tətbiqləri üçün hazırlanmış dildir. Sürətli və oxunaqlıdır.

Python – Sadəlik və Çoxşaxəlilik

• Python – Öyrənilməsi ən asan dillərdəndir. Yapay zəka, veri analizi, veb inkişafı və avtomatlaşdırma sahələrində geniş istifadə olunur.

JavaScript və TypeScript – Veb və Fullstack İnkişaf

• JavaScript – Saytları statik vəziyyətdən çıxarıb interaktiv hala gətirən əsas dildir. Brauzer və server tərəfində işləyə bilir.

• TypeScript – JavaScript-in inkişaf etmiş versiyasıdır. Statik tipləmə ilə böyük layihələrdə sabitlik təmin edir.

Go və Rust – Bulud Sistemləri və Təhlükəsizlik

• Go – Google tərəfindən hazırlanmışdır. Sadə sintaksis və yüksək performansla bulud sistemlərində və böyük server layihələrində istifadə olunur.

• Rust – Təhlükəsizlik və sürəti birləşdirir. Brauzer mühərrikləri, əməliyyat sistemləri və təhlükəsizlik kritik proqramlarda sürətlə populyarlaşır.

PHP, Ruby və Digərləri – Veb və Avtomatlaşdırma

• PHP – Uzun illər vebin əsas server dili olub. WordPress və bir çox sayt hələ də PHP ilə işləyir.

• Ruby (Ruby on Rails) – Startaplar və kiçik komandalar üçün sürətli tətbiq inkişafında məşhurdur.

• Perl, Bash, R, SQL – Avtomatlaşdırma, mətn emalı, məlumat bazası və statistika üçün xüsusi sahələrdə istifadə olunur.

Hansı Sahə Üçün Hansı Dili Seçməlisən?

Nəticə: Düzgün Dili Seç, Vaxtını Qoruyun

Hər bir proqramlaşdırma dili fərqli bir ehtiyaca cavab vermək üçün mövcuddur. Biri donanımı idarə edir, digəri böyük sistemləri ayaqda saxlayır, başqası isə bir neçə sətr kodla nəticə verir.

Vacib olan tək bir dili mükəmməl bilmək deyil, məqsədinə uyğun doğru dili seçməkdir. Əvvəlcə bir dildə möhkəm baza qurun, sonra isə digər dilləri öyrənərək biliklərinizi genişləndirin. Bu yanaşma sizi daha çevik və güclü proqramçı edəcək.

İndi siz də proqramlaşdırma dünyasında öz yolunuzu müəyyənləşdirə, hansı dili nə üçün istifadə etməli olduğunuzu dəqiq bilə bilərsiniz.